Επενδυτής στο “φιλέτο” των 1.500 στρεμμάτων του “Νίκος Καζαντζάκης”; Το μήνυμα «Κάτω τα χέρια από το αεροδρόμιο» στέλνουν προς το ΤΑΙΠΕΔ Αρχές και φορείς του Ηρακλείου
Μπορεί όλα να είναι ανοιχτά και ο Δήμος Ηρακλείου να προσπαθεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο και να έχει καθοριστικό λόγο για τη διαχείριση και αξιοποίηση του “φιλέτου” του αεροδρομίου “Νίκος Καζαντζάκης” στο Ηράκλειο όταν αυτό πάψει να λειτουργεί, ώστε να μην έχει την τύχη… του Ελληνικού, όμως οι αποχρώσες ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έρχεται ιδιώτης-επενδυτής για να εκμεταλλευτεί τα 1.500 στρέμματα.
Η ενημέρωση του Δημοτικού Συμβουλίου Ηρακλείου από τον δήμαρχο Αλέξη Καλοκαιρινό αναφορικά με τα σχέδια του ΤΑΙΠΕΔ, στο οποίο έχει περάσει η διαχείριση του “φιλέτου”, μάλλον θα έπρεπε να προκαλέσει αγανάκτηση και να ξεσηκώσει την κοινή γνώμη για τα σχέδια αξιοποίησής του, που ως φαίνεται δε θα διαφέρει από επενδύσεις σε άλλα “φιλέτα”, όπως την πρώην αμερικανική Βάση Γουρνών, το Ελληνικό της Αττικής ή εκτάσεις που παραδίδονται σε παραχωρησιούχους για να αξιοποιηθούν. Και φυσικά μια τέτοια εξέλιξη προφανώς και δε θα γίνει αποδεκτή από την κοινωνία του Ηρακλείου, αλλά και τους φορείς αυτής, όπως ο Δήμος, η Περιφέρεια, το ΤΕΕ/ΤΑΚ, οι Σύλλογοι, που ήδη στέλνουν μήνυμα «Κάτω τα χέρια από το αεροδρόμιο» προς το ΤΑΙΠΕΔ!
Εξάλλου, το Ηράκλειο, εκτός από μια μεγάλη επένδυση ιδιωτικής φύσεως, έχει ανάγκη από έναν χώρο-πνεύμονα.
Οι αποχρώσες ενδείξεις που οδηγούν εύλογα σε αυτά τα συμπεράσματα, δηλαδή ότι έρχεται πλειοδοτικός διαγωνισμός του “φιλέτου” του αεροδρομίου Ηρακλείου και προνομιακή για τον ιδιώτη-επενδυτή ρύθμιση για την ανοικοδόμηση των 1.500 στρεμμάτων είναι πολλές. Ορισμένες από αυτές ακούστηκαν ήδη στο Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου, όμως δεν ερμηνεύτηκαν και δε σχηματοποιήθηκαν σε λόγο.
1) Το ΤΑΙΠΕΔ κάνει λόγο για αξιοποίηση αποκλειστικά του “φιλέτου” του αεροδρομίου, δηλαδή των 1.500 στρεμμάτων και όχι των 3.600 στρεμμάτων, που πρότεινε μαζί με μια περιμετρική ζώνη ως τα παλιά σφαγεία και τον Φάρο η τεχνική μελέτη του Δήμου Ηρακλείου.
2) Έχει απορριφθεί το αίτημα του Δήμου Ηρακλείου για Ειδικό Χωρικό Σχέδιο επί των 3.600 στρεμμάτων, δηλαδή συμπεριλαμβανομένης και της περιμετρικής ζώνης.
3) Προωθείται Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ), που ουσιαστικά θα επιτρέψει την ανοικοδόμηση των στρεμμάτων με ειδική ρύθμιση για όρους δόμησης.
4) Η μελέτη βιωσιμότητας και σκοπιμότητας του έργου ανατέθηκε από την κυβερνητική επιτροπή στη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (Project Preparation Facility – PPF), που ως τώρα αναλάμβανε την ωρίμανση έργων για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Επιπλέον, και ανεξαρτήτως των δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης, το PPF είναι σε θέση να συνδράμει κάθε φορέα του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα στην προετοιμασία και υλοποίηση έργων του (δημόσια έργα υποδομών, υπηρεσιών παραχωρήσεις, ΣΔΙΤ,) που μπορεί να χρηματοδοτούνται από εθνικά, ενωσιακά ή διεθνή χρηματοδοτικά προγράμματα (RRF, ΕΣΠΑ κ.λπ.), εφόσον ενταχθούν στο Πρόγραμμα λειτουργώντας ως διαχειριστής των έργων και μοχλός επιτάχυνσης.
Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, μέσω της εμπειρίας του ΤΑΙΠΕΔ, διαθέτει τεχνογνωσία στην ωρίμαση περιουσιακών στοιχείων και την υλοποίηση έργων, εξοικείωση με τις διαδικασίες του Δημοσίου και ταχύτητα και ευελιξία στην πρόσληψη συμβούλων, βάσει των όρων του Κανονισμού Αναθέσεων του Ταμείου.
Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας ενεργεί κατ’ εντολή, για λογαριασμό και στο όνομα του δικαιούχου του έργου και σε συνέχεια αιτήματός ή και έγκρισης αυτού, διασφαλίζοντας επιτάχυνση και αποφόρτιση του δικαιούχου, καθώς υποστηρίζει τις διοικητικές του δομές, με στενή παρακολούθηση, συντονισμό και εξασφάλιση της απόδοσης των συμβούλων.
5) Ένα ακόμη ζήτημα είναι ότι το υπουργείο Υποδομών καθίσταται δικαιούχος και ο Δήμος Ηρακλείου επιδιώκει να είναι συνδικαιούχος, όμως υπάρχει και το ενδεχόμενο της ολοκλήρωσης της απαλλοτρίωσης. Πιο συγκεκριμένα, λοιπόν, ο Δήμος Ηρακλείου φέρει ως διαπραγματευτικό ατού το γεγονός ότι κατέχει ιδιοκτησία εντός του αεροδρομίου, για την οποία όμως έχει γίνει προ 50ετίας – αν είναι σωστές οι πληροφορίες – κήρυξη αλλά όχι παρακατάθεση χρημάτων. Συνεπώς, με μια απόφαση να κατατεθεί αποζημίωση στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων από το υπουργείο Υποδομών, που ορίζεται ως δικαιούχος, τότε ο Δήμος Ηρακλείου και η όποια αντίστασή του μπορεί να καμφθεί όχι λόγω ικανοποίησης χρηματικής, αλλά γιατί νομικά βγαίνει από τη συζήτηση με το ΤΑΙΠΕΔ και παύει να είναι συνδικαιούχος, όπως επιδιώκει ο Δήμος Ηρακλείου. Εξάλλου, ο Δήμος Ηρακλείου έχει αργήσει πολύ να καταθέσει αναγνωριστικές αγωγές. Το Υποδομών, έχοντας το μεγαλύτερο μερίδιο της έκτασης ως δικαιούχος, εύκολα με παρακατάθεση μπορεί να βγάλει εκτός αεροδρομίου τον Δήμο Ηρακλείου.
6) Το ΤΑΙΠΕΔ ενημέρωσε τον Δήμο Ηρακλείου ότι σε αυτή τη φάση δεν υπάρχει κάποιο χρηματοδοτικό εργαλείο ή πηγή υπόψη για την αξιοποίηση του αεροδρομίου “Νίκος Καζαντζάκης”, όμως με τη μελέτη βιωσιμότητας και σκοπιμότητας θα αναζητηθεί. Επίσης, ο κ. Καλοκαιρινός, όπως είπε ενημερώνοντας το Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου, δεν υπάρχει υποθήκη του αεροδρομίου Ηρακλείου στη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ για το Καστέλι. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάποια υποθήκη όταν χρηματοδοτεί η ΕΤΕπ. Όμως επιβάλλεται ή δεσμεύεται ένας φορέας που χρηματοδοτείται για ένα έργο να ωριμάζει ταυτόχρονα ένα άλλο “πράσινο” έργο. Η σχέση αυτή που υπήρχε στη σύμβαση πλέον δεν υπάρχει, άρα έχει αποδεσμευτεί από την ΕΤΕπ η ωρίμανση της αξιοποίησης του “Νίκος Καζαντζάκης” με σχεδιασμό κυρίως για δημόσιους χώρους. Συνεπώς, ακόμη και η αποδέσμευση αυτή υποδηλώνει ότι το “φιλέτο” αποδεσμεύεται πλήρως για να μπορεί να βγει σε πλειοδοτικό διαγωνισμό, αν αυτό τελικά προκύψει για την αξιοποίησή του.
Το έγγραφο του υπ. Υποδομών – Η απόρριψη του Ειδικού Χωρικού
Υπάρχει βεβαίως και η αντίστροφη ανάγνωση πίσω από ορισμένα ζητήματα, όπως η μη έγκριση του Ειδικού Χωρικού. Με βάση το έγγραφο του υπουργείου Υποδομών, το αεροδρόμιο με την παύση της λειτουργίας του μπορεί να ενταχθεί στο Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο, δηλαδή να επιστραφεί ως “φιλέτο” στην πόλη και μέσα από το Πολεοδομικό Χωρικό να προβλεφθεί η αξιοποίησή του. Αυτή είναι η αντίστροφη ανάγνωση του εγγράφου του υπουργείου Υποδομών από το 2022, όμως στην πραγματικότητα η απόρριψη του Ειδικού Χωρικού, που ζητούσε ο Δήμος Ηρακλείου με την τεχνική μελέτη, σημαίνει ότι αφήνεται τελείως καθαρό το ακίνητο για ειδική ρύθμιση δόμησής του, όπως με ένα ΕΣΧΑΔΑ για ιδιωτική δόμηση, όπως οι περιπτώσεις οικισμών ιδιωτικών ή συνεταιριστικών.
Αντιδράσεις
Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι πολύ σύντομα θα εκδηλωθούν πιο δυναμικές αντιδράσεις από τον α’ και β’ βαθμό Αυτοδιοίκησης, τους μηχανικούς (ΤΕΕ), περιβαλλοντικούς συλλόγους, συλλογικότητες ή και οργανωμένους κατοίκους της Αλικαρνασσού και του Ηρακλείου μόλις γίνει αντιληπτό ότι το ΤΑΙΠΕΔ προσανατολίζεται στην ιδιωτική επένδυση. Προς αυτήν, εξάλλου, την κατεύθυνση στρεφόταν και η ανακοίνωση του Τομέα Υποδομών της Ν.Ε. ΠΑΣΟΚ Ηρακλείου, ενώ σκληρή ήταν και η ανακοίνωση του τομεάρχη Υποδομών και Μεταφορών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και βουλευτή Ηρακλείου Χάρη Μαμουλάκη.
Σε ανακοίνωσή του ο κ. Μαμουλάκης αναφέρει: «Η κυβέρνηση της Ν.Δ. αποδεικνύει για πολλοστή φορά ότι αποφασίζει εν κρυπτώ, με άγνωστα κριτήρια και αδιαφορώντας για τις θέσεις της τοπικής κοινωνίας, για την τύχη της έκτασης του αεροδρομίου Ηρακλείου “Νίκος Καζαντζάκης”.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά από τον δήμαρχο Ηρακλείου Αλέξη Καλοκαιρινό στο Δημοτικό Συμβούλιο της 27ης Μαΐου, υπάρχει αλλαγή στη δανειακή σύμβαση της Ελληνικής Πολιτείας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και αποδέσμευση της προόδου αξιοποίησης της έκτασης του αεροδρομίου, με τη χρηματοδότηση του έργου κατασκευής του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι.
Πρόκειται για την περίφημη σύμβαση που η κυβέρνηση της Ν.Δ. κρατάει εδώ και 5 χρόνια ως επτασφράγιστο μυστικό και αρνείται να την καταθέσει στη Βουλή, όπως κατ’ επανάληψη έχουμε ζητήσει, για να μάθουμε τους όρους της. Πότε και με ποιο τρόπο συνέβη αυτό το γεγονός; Τι άλλαξε στη σύμβαση; Πώς καλύπτεται η χρηματοδότηση για το νέο αεροδρόμιο; Πληροφορηθήκαμε επίσης ότι η εντολή που δόθηκε από την Κυβερνητική Επιτροπή στο ΤΑΙΠΕΔ αφορά μόνο την έκταση που καλύπτει το αεροδρόμιο και όχι το σύνολο των 3.600 περίπου στρεμμάτων της προς αξιοποίηση περιοχής. Πότε, πώς και για ποιο λόγο προέκυψε αυτή η αλλαγή στον σχεδιασμό; Τι εξυπηρετεί αυτή η τμηματοποίηση της έκτασης; Η κυβέρνηση είναι υπόλογη για μια ακόμη φορά. Και οφείλει ξεκάθαρες απαντήσεις. Γι’ αυτό και θα φέρουμε το ζήτημα στη Βουλή, ζητώντας αυτές τις απαντήσεις και επαναλαμβάνοντας την απαίτηση σύσσωμης της τοπικής κοινωνίας: Καμία απόφαση για την αξιοποίηση της έκτασης του αεροδρομίου Ηρακλείου “Νίκος Καζαντζάκης” ερήμην της, δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή».
