Η σταδιακή καταστροφή του αδένα και η χρόνια φλεγμονή, επηρεάζουν τη λειτουργία του οργανισμού συνολικά και επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής. Photo by Fleur Kaan on Unsplash.
Γιατί οι Ασθενείς με Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο Έχουν Χρόνιες Φλεγμονές
Η αντίσταση στην ινσουλίνη και οι ελλείψεις σε βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και αντιφλεγμονώδη μικροθρεπτικά συστατικά, δυσχεραίνουν την ικανότητα επούλωσης του οργανισμού, στους ασθενείς με νόσο του Χασιμότο και οδηγούν σε χρόνια φλεγμονή.
Ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές που δεν ανιχνεύονται εύκολα, περνούν απαρατήρητες για πολλά χρόνια και επηρεάζουν την ικανότητα διαχείρισης της φλεγμονής, ενώ παράλληλα επιδεινώνουν τουςπόνους στις αρθρώσεις, τις μυϊκές κράμπες, τα επίπεδα ενέργειας, το σωματικό βάρος και τη διάθεση ασθενών με νόσο του Χασιμότο.
Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα προσβάλλει τα κύτταρα του θυρεοειδή αδένα και τα καταστρέφει.
Λευκά αιμοσφαίρια συσσωρεύονται και διηθούν τον θυρεοειδή, προκαλώντας χρόνια φλεγμονή.
Η σταδιακή καταστροφή του αδένα και η χρόνια φλεγμονή, επηρεάζουν τη λειτουργία του οργανισμού συνολικά και επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής.
Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο είναι μια νόσος με σημαντικό μεταβολικό υπόβαθρο. Ιατρικές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, στη διόρθωση των ελλείψεων και στη διατροφή, παίζουν κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νόσου και της χρόνιας φλεγμονής.
Ο εντοπισμός και η διόρθωση ελλείψεων και μεταβολικών διαταραχών, διασώζουν την εναπομένουσα θυρεοειδική λειτουργία, μειώνουν τις εξάρσεις της νόσου και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών[1].
Μικροθρεπτικά Συστατικά & Νόσος του Χασιμότο
Μεγάλος αριθμός μικροθρεπτικών συστατικών είναι απαραίτητος για τη λειτουργία του θυρεοειδή και παίζει σημαντικό ρόλο στη εμφάνιση και στην ανάπτυξη της νόσου.
Ελλείψεις σε βιταμίνες και μικροθρεπτικά συστατικά είναι κοινές σε ασθενείς με Χασιμότο. Αυτές που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της νόσου του Χασιμότο είνα.
Βιταμινών: D, C, B1, B5, B6, ινοσιτόλης, A και Ε. Η χαμηλή πρόσληψη τους επιβαρύνει τη λειτουργία του θυροειδή και απορυθμίζει το ανοσοποιητικό σύστημα, επιταχύνοντας την καταστροφή του θυρεοειδή αδένα.
Η επαρκής πρόσληψη των συγκεκριμένων βιταμινών είναι απαραίτητη για την πρόληψη των νοσημάτων του θυρεοειδή και την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού και του ορμονικού συστήματος.
Οι βιταμίνες C και Ε έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Οι βιταμίνες Α, D και E έχουν αντικαρκινική δράση, προστατεύουν από τη διόγκωση του θυρεοειδή αδένα και ρυθμίζουν τη λειτουργία του σε σχέση με το υπόλοιπο ορμονικό σύστημα. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, προστατεύουν τον θυρεοειδή βελτιώνοντας την ανταπόκριση του στην TSH και καταστέλλοντας τις προ-φλεγμονώδεις κυτοκίνες.
Ελλείψεις σε βιταμίνες συνδέονται με επιδείνωση της πορείας της νόσου, χαμηλά επίπεδα ενέργειας, δυσκολία στη διαχείριση του σωματικού βάρους και εναλλαγές στη διάθεση.
Μεταλλικών στοιχείων: ψευδάργυρου, σεληνίου, σιδήρου, μαγνησίου, καλίου, κασσίτερου, μαγγανίου, χρωμίου και χαλκού. Η χαμηλή πρόσληψη τους εμποδίζει την παραγωγή και την ενεργοποίηση των θυρεοειδικών ορμονών.
Η έλλειψη πολλαπλών μεταλλικών στοιχείων επηρεάζει τη λειτουργία του θυρεοειδή και του γαστρεντερικού συστήματος. Σε συνδυασμό με ελλείψεις σε βιταμίνες, οδηγούν σε αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις και επιδείνωση της αυτοανοσίας και τον συμπτωμάτων της χρόνιας φλεγμονής, όπως κατακρατήσεις, μειωμένη πνευματική διαύγεια, δυσκοιλιότητα και εναλλαγές στη διάθεση.
Λιπαρών Οξέων: η αυξημένη πρόσληψη υψηλά επεξεργασμένων ωμέγα-6 και τρανς λιπαρών οξέων μαζί με την έλλειψη ωμέγα-3 λιπαρών, επιδεινώνουν την ικανότητα του οργανισμού να ελέγξει τη φλεγμονή, αυξάνουν την ταχύτητα καταστροφής του αδένα και τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης.
Η βελτίωση της σχέσης ωμέγα-6 προς ωμέγα-3 έχει ευεργετική δράση στην υγεία και στην πορεία της νόσου του Χασιμότο.
Γιατί η Χορήγηση Μεμονωμένων Μικροθρεπτικών δεν είναι Αποτελεσματική
Ο πρωταρχικός ρόλος των θρεπτικών συστατικών είναι η συμμετοχή τους στις χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν στον οργανισμό. Χιλιάδες χημικές αντιδράσεις συμβαίνουν ταυτόχρονα στο ανθρώπινο σώμα και η ομαλή διενέργεια τους εξαρτάται από την επαρκή παρουσία των απαραίτητων στοιχείων.
Η δυσκολία στην επίτευξη κλινικά σημαντικού αποτελέσματος, έγκειται στο γεγονός ότι απαιτείται η επαρκής παρουσία όλων των θρεπτικών συστατικών, την ίδια στιγμή.
Η χορήγηση μεμονωμένων βιταμινών, μεταλλικών στοιχείων σε διαφορετικές χρονικές περιόδους δεν επιφέρει ουσιαστική ή σταθερή βελτίωση της υγείας[4].
Μεταβολικοί Παράγοντες που Προάγουν τη Φλεγμονή
Η θυρεοειδίτιδα του Χασιμότο είναι ένα νόσημα με σημαντικό μεταβολικό υπόβαθρο. Διαταραχές στο μεταβολισμό επιδεινώνουν τη λειτουργία του θυρεοειδή και του ανοσοποιητικού συστήματος και προηγούνται αρκετά χρόνια πριν την εκδήλωση της νόσου.
Ο μεταβολισμός αφορά όλες τις χημικές που συμβαίνουν στον ανθρώπινο. Αφορά στη μεταβολή των θρεπτικών στοιχείων είτε σε ενέργεια είτε σε δομικά συστατικά για την παραγωγή και την επούλωση των ιστών είτε στην αποβολή των καταλοίπων αυτών των αντιδράσεων.
Ο ρόλος του θυρεοειδή αδένα είναι η ρύθμιση του μεταβολισμού ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες του οργανισμού.
Υπάρχουν στιγμές που χρειάζεται η επιτάχυνση του μεταβολισμού, όπως όταν κάνει κρύο, κάνουμε άσκηση ή βρισκόμαστε σε συναισθηματική ένταση.
Ενώ άλλες στιγμές απαιτείται η επιβράδυνση του μεταβολισμού όταν κάνει ζέστη, ξεκουραζόμαστε ή είμαστε χαλαροί.
Ο θυρεοειδής ρυθμίζει συνεχώς την προσαρμογή του μεταβολισμού στις τρέχουσες συνθήκες.
Ωστόσο και ο ίδιος ο θυρεοειδής αδένα επηρεάζεται από τις μεταβολικές διεργασίες. Διαταραχές στη λειτουργία της ινσουλίνης, στη σύσταση του μικροβιώματος, στην ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τη φλεγμονή και να διορθώνει βλάβες, επιβαρύνουν τη λειτουργία του αδένα και του οργανισμού συνολικά.
Αντίσταση στην Ινσουλίνη: Η ινσουλίνη είναι μια από τις σημαντικότερες ορμόνες στο ανθρώπινο σώμα. Ένας από τους βασικούς ρόλους της, είναι να ρίχνει τα επίπεδα του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα. Λειτουργεί σαν κλειδί και επιτρέπει την είσοδο της γλυκόζης (ζάχαρο) στα κύτταρα.
Η αυξημένη κατανάλωση τροφών που περιέχουν ζάχαρη ή που μετατρέπεται εύκολα σε ζάχαρη, τροφοδοτεί τον οργανισμό με μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που χρειάζεται άμεσα. Στην προσπάθεια τους τα κύτταρα να προστατευτούν από την περίσσεια γλυκόζης, σταματούν να ανταποκρίνονται στην ινσουλίνη.
Ο οργανισμός αναγκάζεται να εκκρίνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ινσουλίνης, ώστε να επιτύχει το ίδιο βιολογικό αποτέλεσμα που ανατροφοδοτεί το φαινόμενο της αντίστασης.
Πέρα από το ρόλο της στη διατήρηση σταθερών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, ρυθμίζει την παραγωγή ενέργειας, τις καύσεις του λίπους και έχει πολλές ακόμη λειτουργίες. Στην πράξη, όλο σχεδόν το ενδοκρινικό σύστημα επηρεάζεται από τη δράση της ινσουλίνης.
Διαταραχές στη λειτουργία της, απορυθμίζουν το ορμονικό σύστημα και έχουν αρνητική επίδραση στο θυρεοειδή, οδηγούν στην δημιουργία όζων, αυξάνουν την εναπόθεση σπλαχνικού λίπους, ενισχύουν τις φλεγμονές, και αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακού νοσήματος, καρκίνου και αυτοάνοσων ασθενειών[5][6].
Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης εμποδίζουν την καύση λίπους, καθιστούν πρακτικά αδύνατη την απώλεια σωματικού βάρους, προκαλούν κόπωση, εναλλαγές στη διάθεση, λέπτυνση των μαλλιών, διάχυτους πόνους, μείωση της πνευματικής διαύγειας και διαταράσσουν τον ύπνο[7][8].
Διαταραχή της Μικροβιακής Χλωρίδας του Οργανισμού: το σύνολο των μικροοργανισμών που αποικίζουν το ανθρώπινο σώμα ονομάζεται μικροβίωμα ή μικροβιακή χλωρίδα.
Διαταραχές στη μικροβιακή χλωρίδα επηρεάζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, του ορμονικού, του νευρικού συστήματος και του γαστρεντερικού.
Η σύσταση του μικροβιώματος συνδέεται με τη λειτουργία του θυρεοειδή και την εκδήλωση νόσου το Χασιμότο[9]. Συχνά οι ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Χασιμότο έχουν γαστρεντερικές διαταραχές, όπως αργή πέψη, δυσκοιλιότητα, κοιλιακή διάταση και συμπτώματα από τη χοληδόχο κύστη με την ύπαρξη χολόλιθων.
Ο ασθενής συχνά προσπαθεί να διορθώσει τα παραπάνω συμπτώματα με αλλαγές στη δίαιτα του, χωρίς ωστόσο να τα καταφέρνει.
Ικανότητα Διαχείρισης της Φλεγμονής: Η επίλυση της φλεγμονής είναι μια ενεργή, εξαιρετικά συντονισμένη διαδικασία για την αναδόμηση των ιστών και την απομάκρυνση των νεκρών βακτηριδίων και κυττάρων[10].
Στη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο η καταστροφή του αδένα από το ανοσοποιητικό και η αδυναμία επίλυσης της φλεγμονής που προκύπτει, οδηγεί σε υπολειτουργία του αδένα[11].
Η αδυναμία επούλωσης και η χρόνια φλεγμονή επιβαρύνουν την υγεία ασθενών με νόσο του Χασιμότο και επιδεινώνουν την πορεία της νόσου.
Συμπτώματα που συνδέονται με την ύπαρξη χρόνιας φλεγμονής μπορεί να είναι:
- χαμηλός πυρετός κατά τις απογευματινές ώρες
- οίδημα (κατακράτηση, πρήξιμο)
- χρόνιος πόνος
- αίσθημα εξάντλησης
- κακή διάθεση (μελαγχολία, υπερένταση, εκνευρισμός)
- έντονη πείνα
- υπνηλία
- διαταραχή του ύπνου
- μειωμένη πνευματική διαύγεια
Η αποκατάσταση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών που εμποδίζουν την επαναφορά του οργανισμού στη φυσιολογική του λειτουργία, είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση της φλεγμονής που χαρακτηρίζει τη νόσου του Χασιμότο και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Σε διαφορετική περίπτωση η κατάσταση της υγείας των ασθενών επιδεινώνεται σταθερά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα συμπτώματα που συνδέονται με τις παραπάνω ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές μπορούν να παραμένουν ακόμη και όταν ο θυρεοειδής δείχνει ρυθμισμένος στις εξετάσεις[12][13][14][15].
Είναι ιδιαίτερα συχνό σε ασθενείς με Χασιμότο τα αποτελέσματα των εξετάσεων που αφορούν τη θυρεοειδική λειτουργία να κυμαίνονται εντός των φυσιολογικών ορίων, ωστόσο οι ίδιοι να μην αισθάνονται καλά.
Ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με τη δυσλειτουργία του θυρεοειδή και του ανοσοποιητικού συστήματος, παραμένουν ανεξάρτητα από τη ρύθμιση των θυρεοειδικών ορμονών και είναι δύσκολο να εντοπιστούν με κοινές εργαστηριακές εξετάσεις.
Για την ουσιαστική βελτίωση της κλινικής εικόνας και της ποιότητας ζωής των ασθενών με νόσο του Χασιμότο, η αντιμετώπιση της νόσου πρέπει να περιλαμβάνει, μαζί με την ρύθμιση των θυρεοειδικών ορμονών, τον εντοπισμό και τη διόρθωση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών που τη συνοδεύουν.
Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Αντιμετώπιση της Θυρεοειδίτιδας Χασιμότο
Ο εντοπισμός και η αντιμετώπιση των μεταβολικών διαταραχών, μπορεί να γίνει μόνο με τη διενέργεια ειδικών εξετάσεων που αναλύουν μικρά μόρια στο αίμα. Ανιχνεύονται μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με την πορεία και την εκδήλωση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο. Η μεταβολική κατάσταση ενός ατόμου είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου εκδήλωσης της νόσου[16][17].
Το είδος των αναλύσεων δεν είναι συγκρίσιμο με τις κοινές εργαστηριακές εξετάσεις. Πρόκειται για υψηλά εξειδικευμένες εξετάσεις, που διενεργούνται σελιγότερα από 10 εργαστήρια παγκοσμίως με πολύ υψηλά στάνταρ.
Στην Ελλάδα διενεργούνται αποκλειστικά στην κλινική μας.
Οι συγκεκριμένες εξετάσεις ονομάζονται μεταβολομικές αναλύσεις. Μετράνε πολύ μικρά μόρια που συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι καταγράφουν τις ακριβείς ελλείψεις και μεταβολικές διαταραχές, καθιστώντας έτσι αποτελεσματική την αντιμετώπιση και πρόληψη αυτοάνοσων και χρόνιων νοσημάτων.
Δείκτες που Ανιχνεύονται μέσω της Εξέτασης Metabolomic Analysis®
Οι μεταβολομικές αναλύσεις εντοπίζουν μεταβολικές διαταραχές που προωθούν την ανάπτυξη και την εκδήλωση της νόσου Hashimoto και αφορούν:
- Σε ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών: ελλείψεις σε βιταμίνη D, βιταμίνη C, σελήνιο, ψευδάργυρο, αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3 συνδέονται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, της εμφάνισης φλεγμονής και της κατάστασης της υγείας ασθενών με Hashimoto[11][18][19].
- Στην παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια (οργανίδια όπου παράγεται ενέργεια στα κύτταρα): η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία συνδέεται με κακή λειτουργία του θυρεοειδή αδένα και ανάπτυξη της νόσου του Χασιμότο. Η μειωμένη απόδοση των μιτοχονδρίων, οδηγεί το θυρεοειδή σε υπερ-λειτουργία και σταδιακή έκπτωση της λειτουργίας του[20][21].
- Σε δυσχέρεια στο μεταβολισμό των απλών ζαχάρων: κατανάλωση απλών ζαχάρων μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να μεταβολίσει ο κάθε οργανισμός, πυροδοτεί φλεγμονές και είναι σημαντικός δείκτης για την πορεία της νόσου[15].
- Στην αντίσταση στην ινσουλίνη: η ινσουλίνη λειτουργεί ως κατασταλτικός παράγοντας στη λειτουργία του θυρεοειδή αδένα. Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης διαταράσσουν επίσης τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, επιδεινώνουν την αυτοανοσία και επιταχύνουν την καταστροφή του αδένα[5][15][22].
- Στο μεταβολισμό των νευροδιαβιβαστών: ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η αδρεναλίνη μεταβιβάζουν μηνύματα μεταξύ των κυττάρων και ρυθμίζουν τη λειτουργία του νευρικού και ορμονικού συστήματος. Οι μεταβολομικές αναλύσεις παρέχουν ακριβή εικόνα για την έκκριση των συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών[11][23][24].
- Στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων: η σχέση μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών είναι σημαντικός δείκτης για την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τις φλεγμονές, ενώ παράλληλα παίζουν κεντρικό ρόλο στην ρύθμιση της φυσιολογικής απόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος[24].
- Στην κατάσταση της μικροβιακής χλωρίδας του οργανισμού: αλλοίωση του μικροβιώματος συνδέεται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και της ικανότητας του να ξεχωρίζει μεταξύ των δικών του ιστών και εξωγενών στοιχείων, όπως παθογόνα μικρόβια και ιοί[9][25].
Η σύγχρονη αντιμετώπιση της νόσου του Χασιμότο επικεντρώνεται στην αποκατάσταση των παραπάνω διαταραχών, με τον εντοπισμό και τη διόρθωση των ελλείψεων και των μεταβολικών διαταραχών που οδήγησαν στην ανάπτυξη της νόσου, ώστε να διατηρηθεί η βέλτιστη μεταβολική κατάσταση του οργανισμού[9,24][26][27].
Με βάση την κλινική μας εμπειρία στους ασθενείς με νόσο του Χασιμότο, ιατρικές παρεμβάσεις σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μεταβολομικών αναλύσεων επιφέρουν:
- Βελτίωση της πορείας της νόσου, με αναχαίτιση της περαιτέρω καταστροφής του θυρεοειδή αδένα.
- Διατήρηση και ενίσχυση της εναπομείνασας λειτουργίας του θυροειδή αδένα, η οποία επιτρέπει στον οργανισμό να προσαρμόζεται μεταβολικά στις συνεχείς αλλαγές που απαιτούνται από τις ανάγκες της καθημερινότητας, επιτρέποντας μια πολύ καλή ποιότητα ζωής.
- Σταδιακή μείωση των επιπέδων των αυτο-αντισωμάτων.
- Μείωση του αισθήματος κόπωσης και αύξηση των επιπέδων ενέργειας.
- Βελτίωση της διάθεσης και μείωση των έντονων συναισθηματικών μεταπτώσεων, λόγω της κακής λειτουργίας του αδένα.
- Μείωση του κινδύνου βλάβης σε άλλα όργανα και εκδήλωσης επιπρόσθετου αυτοάνοσου νοσήματος.
- Βελτίωση του μεταβολισμού και επίτευξη φυσιολογικού σωματικού βάρους.
- Βελτίωση της ανταπόκρισης στη φαρμακευτική αγωγή.
Συνήθως απαιτούνται 6-8 μήνες για την επίτευξη μιας σημαντικής αλλαγής, ένα έτος για να σταθεροποιηθεί ο οργανισμός σε ένα καλύτερο επίπεδο λειτουργίας και δύο χρόνια για την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων.
Καθώς διορθώνονται οι αποκλίσεις από την ιδανική κατάσταση λειτουργίας, το σώμα ενεργοποιεί και πάλι τις φυσιολογικές μεταβολικές διεργασίες και εμφανίζει διαφορετικές ανάγκες.
Αλλαγές προκύπτουν ταυτόχρονα σε πολλαπλά μεταβολικά μονοπάτια του οργανισμού με την έναρξη της αγωγής. Αυτές, είναι ζωτικής σημασίας να εντοπιστούν και να διαχειριστούν κατάλληλα, ώστε να συνεχιστεί η διαδικασία αποκατάστασης. Σε διαφορετική περίπτωση, οι διαδικασίες αποκατάστασης του οργανισμού δεν προχωρούν, καθυστερώντας σημαντικά τη βελτίωση της υγείας.
Μέσα από την κλινική μας εμπειρία έχουμε διαπιστώσει ότι η διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού σε βιταμίνες και άλλα στοιχεία, η αποκατάσταση του μεταβολισμού και η ρύθμιση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα, αλλάζουν ριζικά την πορεία της νόσου του Hashimoto προς το καλύτερο και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, από μια εικόνα σταθερής επιδείνωσης, σε μια σταθερής βελτίωσης.
Είναι ζωτικής σημασίας η ταχύτερη δυνατή παρέμβαση για την αποκατάσταση των παραπάνω, με στόχο την αναστολή της εξέλιξης της νόσου.
