14 Χρήσιμες συμβουλές για να καλλιεργήσετε την αυτοπεποίθηση στα παιδιά σας
Ως γονείς μπορούμε να κάνουμε πολλά για να βοηθήσουμε το παιδί μας να πιστεύει στον εαυτό του. Ένα από τα σημαντικότερα δώρα που μπορεί να προσφέρει ένας γονιός στο παιδί του είναι να του δώσει αυτοπεποίθηση. Η πίστη στον εαυτό μας και στις ικανότητες μας είναι η κινητήριος δύναμη για να δοκιμάζουμε καινούριες προκλήσεις στη ζωή και να εξελισσόμαστε ως άνθρωποι.
1. Ενθαρρύνετε τη σκληρή δουλειά. Είτε εξασκείται σκληρά στο πιάνο, είτε σε δύσκολες μαθηματικές εργασίες, το παιδί σας πρέπει να μάθει να κοπιάζει. Έτσι θα αισθανθεί περήφανο με το αποτέλεσμα όταν έρχεται. Προσέξτε μόνο μην του ασκήσετε υπερβολική πίεση φτάνοντας στο άλλο άκρο, της καταπιεστικής εργασίας.
2. Επιβραβεύετε πάντα την προσπάθεια και ποτέ το αποτέλεσμα. Είτε πετύχει είτε όχι τον στόχο του εσείς εστιάστε την κριτική σας στην προσπάθεια του. Μην το επαινείτε μόνο όταν τα καταφέρνει και δείξτε του ότι αυτό που πάντα μετράει περισσότερο είναι το ταξίδι και όχι ο προορισμός. Έτσι θα το μάθετε να μην φοβάται την αποτυχία, η οποία είναι κι αυτή μέρος της ζωής.
3. Αφήστε τα να ζήσουν την παιδική τους ηλικία. Μην περιμένετε από το παιδί σας να συμπεριφερθεί σαν ενήλικας. Αν το σπρώχνετε να μεγαλώσει πριν την ώρα του το αποτέλεσμα θα είναι να συγκρίνει τον εαυτό του με άτομα μεγαλύτερα. Αυτό είναι άδικο και θα το αποθαρρύνει καθώς δεν θα μπορεί να φτάνει τις προσδοκίες σας.
4. Αφήστε το να βρίσκει μόνο του τις λύσεις στα προβλήματα. Αν πάντα το «ξελασπώνετε» από τις δυσκολίες δεν θα μάθει να βρίσκει μόνο του την άκρη. Αντί να βιαστείτε να λύσετε κάθε μικρό ή μεγάλο θέμα που προκύπτει, προκαλέστε το: «εσύ τι νομίζεις;». «Ποιες ιδέες έχεις για τη λύση αυτού του ζητήματος;». «Τι αποτέλεσμα νομίζεις θα έχει αυτό;».
5. Ενθαρρύνετε την περιέργεια. Μερικές φορές τα παιδιά μας κουράζουν με τις ατέλειωτες ερωτήσεις τους, αλλά ακόμη και αν δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις είναι καλό να μην τα αποθαρρύνουμε από το να ρωτάνε. Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά που ενθαρρύνονται να ρωτάνε και παίρνουν πειστικές απαντήσεις από τους γονείς τους σε μικρή ηλικία, συνεχίζουν να ψάχνουν τη γνώση και αργότερα στο σχολικό περιβάλλον σε αντίθεση με αυτά που κάθε τους ερώτημα αποσιωπάται.
6. Δώστε τους νέες προκλήσεις. Ενισχύοντας συνεχώς το πεδίο των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους, τα βοηθάτε να αναπτύσσονται με αυτοπεποίθηση. Κάθε φορά που πετυχαίνουν ένα νέο στόχο –να μάθουν ποδήλατο χωρίς βοηθητικούς τροχούς, να μαγειρέψουν ακολουθώντας μια συνταγή κ.α.- ανεβάζουν τον πήχη των προσδοκιών τους.
7. Αποφύγετε τις εξαιρέσεις. Μην ενδίδετε στην ειδική μεταχείριση των παιδιών, κατεβάζοντας τον πήχη για να τον περάσουν. Το να έχουν ίσες ευκαιρίες και ίσα δικαιώματα είναι θεμελιώδες για την αυτοπεποίθησή τους.
8. Μην επικρίνετε την προσπάθεια τους. Για κανένα λόγο μην μειώνετε την προσπάθεια τους. Μπορείτε να κάνετε θετικά σχόλια και εισηγήσεις για να τα πάνε καλύτερα αλλά για κανένα λόγο μην εκφράζετε απογοήτευση για τις επιδόσεις τους και μην μηδενίζετε τον κόπο και τη δουλειά τους. Η γονική κριτική μηδενίζει το κίνητρο των παιδιών και τα βάζει σε μια διαδικασία διαρκούς αμφισβήτησης της αυτο-αξίας τους.
9. Τα λάθη είναι για να μαθαίνουμε, δείξτε το. Αντί να επικρίνετε τα παιδιά σας σκληρά για τα λάθη τους και να αναλώνεστε σε κηρύγματα, δοκιμάστε να τα βοηθήσετε να πάρουν μαθήματα απ’ αυτά. Μην διορθώνετε όμως ποτέ τα δικά τους λάθη. Δείξτε τους με υποστηρικτικό και θετικό τρόπο πώς να το κάνουν μόνα τους.
10. Δείξτε τους μέσα από το παράδειγμα σας. Μέχρι την εφηβεία τα παιδιά σας βλέπουν σαν τους ήρωες τους. Αξιοποιείστε αυτή την ευκαιρία για να τους δώσετε ένα θετικό παράδειγμα στον τρόπο που αντιμετωπίζετε τη σκληρή δουλειά, την επιτυχία, την αποτυχία και τους άλλους ανθρώπους.
12. Μην τους λέτε ότι ανησυχείτε γι’ αυτά. Το να εκφράζετε με λόγια ή να δείχνετε με την συμπεριφορά σας ότι ανησυχείτε για το παιδί σας –τη σχολική του απόδοση, τις κακές του συνήθειες κ.λ.π- είναι σαν να του δίνετε μία αρνητική ψήφο εμπιστοσύνης. Στέλνετε στο παιδί το μήνυμα ότι δεν πιστεύετε ότι θα τα καταφέρει γι’ αυτό κι ανησυχείτε.
13. Μην τα αφήνετε να δραπετεύουν από την πραγματικότητα. Το διαδίκτυο είναι μια πύλη διαφυγής από την πραγματικότητα και από όσα συμβαίνουν γύρω μας. Το να αποκόπτεται ένα παιδί από το περιβάλλον και να χάνεται με τις ώρες σε διαδικτυακούς κόσμους μπορεί να το εκπαιδεύσει να κρύβεται μέσα στην οθόνη όποτε έχει προβλήματα. Σπρώξτε το να βιώνει αληθινές καταστάσεις στον πραγματικό κόσμο. Μόνο αυτές θα του μάθουν πώς να λύνει προβλήματα.
14. Μην χάνετε την εξουσία σας. Τα παιδιά δεν είναι φίλοι σας, και χρειάζονται τη γονεϊκή εξουσία και καθοδήγηση για να αισθάνονται ασφαλείς και να έχουν αυτοπεποίθηση. Απ’ την άλλη, η υπερβολική αυστηρότητα και σκληρότητα των γονιών θα τσακίσει την πίστη τους στον εαυτό τους.
Δρ Αδάμος Χατζηπαναγής, Παιδίατρος
