Όταν ο ίδιος ο Αναπληρωτής Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας δημοσίως δηλώνει πως «Το τουρκολιβυκό μνημόνιο μας προβληματίζει παρά πολύ, αλλά δυστυχώς προβληματίζει μόνο εμάς» και προσθέτει πως «θα ζήσουμε με αυτό για ένα διάστημα» τότε γίνεται κατανοητό πως στην ελληνική ηγεσία έχουν αποδεχτεί την «μοίρα» τους σε ότι αφορά την λιβυκή σύγκρουση και την συμφωνία Άγκυρας-Τρίπολης με την οποία αρπάζουν ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Πολύ σωστά ο Α/ΣΕΑ ξεκαθάρισε πως επί της ουσίας είμαστε μόνοι μας και εμείς πρέπει να προασπιστούμε τα εθνικά μας συμφέροντα.
«Έχουμε, βέβαια, δηλώσεις συμπαράστασης από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, αλλά δεν νομίζω ότι είναι υψηλή προτεραιότητα για εκείνους», είπε ακόμη ο κ. Ντόκος.
«Ναι, θα ήθελα να μην υπήρχε, αλλά δεν θα το ανταλλάξω με κάποιο άλλο δικό τους συμφέρον. Άρα φοβάμαι ότι είναι μία πραγματικότητα με την οποία θα πρέπει να ζήσουμε για ένα διάστημα, μέχρι να βρούμε τρόπους να το υπονομεύσουμε και να το ακυρώσουμε».
Όσο για το σε ποιους ουσιαστικούς σύμμαχους μπορεί να ελπίζει η Ελλάδα, ο κ. Ντόκος επισήμανε: «Όλα τα εργαλεία είναι χρήσιμα, αλλά στο τέλος της ημέρας φοβάμαι ότι εμείς θα πρέπει να κινηθούμε για να προασπίσουμε τα συμφέροντα μας».
Για τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ είπε ότι «οι πολιτικές του ημέρες είναι μετρημένες».
Ταυτόχρονα, ο κ. Ντόκος ξεκαθάρισε πως η Ελλάδα είναι πανέτοιμη για όλα τα ενδεχόμενα απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα επισημαίνοντας πως η Ελλάδα είναι έτοιμη και για στρατιωτική εμπλοκή που θέλει, πάντως, να αποφύγει, αν χρειαστεί.
Ενώ
Ηχηρή παρέμβαση από Δαμασκό για το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο
Η παρέμβαση της Συρίας για το τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει ιδιαίτερη σημασία και στέλνει πολλαπλά μηνύματα, ιδιαίτερα σε σχέση με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Η επιστολή του Σύρου μόνιμου αντιπροσώπου στον ΟΗΕ (την οποία αποκαλύπτει ο Φιλελεύθερος) καταγράφει την έντονη αντίθεση της Δαμασκού στη συμφωνία Τουρκίας και Λιβύης, υπογραμμίζει ότι αυτή έρχεται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο και καταγγέλλει την Τουρκία ότι προσπαθεί να νομιμοποιήσει την κατοχή εδαφών σε άλλες χώρες.
Η επιστολή του Σύρου μόνιμου αντιπροσώπου στον ΟΗΕ στάλθηκε στις 29 Απριλίου 2020 με παραλήπτη τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Ο Μπασάρ Ζα’αφάρι σημειώνει στην επιστολή του εκ μέρους της κυβέρνησης της Συρίας:
1. Το μνημόνιο [Τουρκίας-Λιβύης] παραβιάζει τις αρχές και αξίες του διεθνούς δικαίου της θάλασσας σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων καθότι δεν υπάρχει επικάλυψη θαλάσσιων περιοχών ή κοινά σύνορα ανάμεσα σε Τουρκία και Λιβύη. Συνεπώς, δεν υπάρχει νομικό υπόβαθρο για την υπογραφή ενός τέτοιου “μνημονίου κατανόησης” ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο μέρη. Μάλλον, τα πολιτικά γεγονότα και οι νόμιμες Αρχές επιδεικνύουν ότι η υπογραφή αυτού του μνημονίου είναι απλώς μια προκλητική πολιτική πράξη η οποία θα μετατρέψει την περιοχή της Μεσογείου εστία σύγκρουσης και έντασης και μπορεί να προκαλέσει περιορισμένες ή εκτενείς συγκρούσεις.
2. Το πιο πάνω μνημόνιο αντικατοπτρίζει μια κατάφωρη επίθεση κατά των κυριαρχικών οικονομικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου και επηρεάζει αρνητικά τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες ανάμεσα σ’ αυτά τα κράτη.
3. Τα σύνορα της υποτιθέμενης “υφαλοκρηπίδας και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης” όπως καθορίζονται σ’ αυτό το μνημόνιο, είναι φανταστικά, παράνομα, αυθαίρετα και προκλητικά, κι έτσι θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα, με ενδεχόμενο η Μεσόγειος να μετατραπεί σε ζώνη πολέμου.
Στην επιστολή της Συρίας προς τον ΓΓ ΟΗΕ κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικά τα όσα αναφέρονται σχετικά με το πώς επηρεάζει έναν πιθανό διάλογο ανάμεσα σε Δαμασκό και Άγκυρα για οριοθέτηση των μεταξύ τους θαλάσσιων συνόρων.
Συγκεκριμένα αναφέρονται τα εξής:
– Η κυβέρνηση της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας εκφράζει την έντονη αντίθεσή της στο παράνομο μνημόνιο και το απορρίπτει ως άκυρο, που δεν έχει καμία επίπτωση στα κυριαρχικά της δικαιώματα.
– Περαιτέρω, ένα τέτοιο μνημόνιο σίγουρα θα δημιουργούσε νομικά, πολιτικά και πρακτικά προβλήματα στο μέλλον και σε μια ενδεχόμενη συμωνία των θαλάσσιων συνόρων ανάμεσα σε Συρία και Τουρκία.
– Είναι ξεκάθαρο ότι η τουρκική πλευρά επιδιώκει, μέσω αυτού του μνημονίου, να νομιμοποιήσει και να παγιώσει το στάτους κβο της παράνομης κατοχής εδαφών σε άλλες χώρες, πέραν της προσπάθειας να διαγράψει τα δικαιώματα άλλων στην αποκλειστική οικονομική ζώνη.
Η Δαμασκός με την παρέμβασή της προς τα Ηνωμένα Έθνη ζητά όπως αποφευχθεί η όποια εγγραφή των σχετικών εγγράφων που στέλνει η τουρκική πλευρά “για χάρη της διασφάλισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των χωρών της περιοχής”.
Η Συρία θεωρεί πως “πρόκειται για μια απελπισμένη πολιτική κίνηση της τουρκικής πλευράς, η οποία τα τελευταία χρόνια επιλέγει την τακτική των παράλογων πολιτικών ανάμιξης στα ζητήματα των χωρών της περιοχής κατά τρόπο που αποσταθεροποιεί την ασφάλεια και τη σταθερότητα”. Στην προκειμένη περίπτωση, υποστηρίζει η Δαμασκός, “η τουρκική πλευρά επιδιώκει να πολιτικοποιήσει τις έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο εντός αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, η οποία θα προκαλέσει ένταση”.
Στην επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Συρίας υπενθυμίζει προς τον διεθνή οργανισμό την αντίθεση της Βουλής της Λιβύης η οποία απέρριψε το μνημόνιο που συνυπέγραψαν η τουρκική κυβέρνηση και η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης. Ο πρόεδρος της Λιβυκής Βουλής με επιστολή του προς τον ΓΓ ΟΗΕ κατέθεσε τη διαφωνία του στο εν λόγω μνημόνιο.
Τι σημαίνει για την Κύπρο
Η θέση που παίρνει η Συρία έναντι του τουρκολιβυκού μνημονίου έχει ιδιαίτερη σημασία για την Κύπρο. Η Δαμασκός με ένα πολύ κατηγορηματικό τρόπο απορρίπτει την τουρκική θέση περί μη ύπαρξης δικαιωμάτων ΑΟΖ στα νησιά και τα νησιωτικά κράτη. Παράλληλα αναγνωρίζει τα κυριαρχικά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το γεγονός ότι η Δαμασκός τοποθετείται αυτή τη στιγμή απέναντι στην Τουρκία είναι εξίσου σημαντικό και έρχεται να διαλύσει τις όποιες σκέψεις υπήρχαν από πλευράς Άγκυρας για να χρησιμοποιήσει τη φόρμουλα του τουρκολιβυκού μνημονίου και σε άλλες περιπτώσεις. Η Συρία σπεύδει να ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να δεχθεί κάτι ανάλογο στις όποιες συζητήσεις γίνουν στο μέλλον για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων της με την Τουρκία.
Επιπρόσθετα η συριακή κυβέρνηση κατ’ αυτό τον τρόπο αναγνωρίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της ΚΔ και σε μια περιοχή όπου η Τουρκία προσπαθεί να περάσει τη θέση ότι ανήκει στη λεγόμενη “τουρκική δημοκρατία βόρειας Κύπρου”.
Οι προσπάθειες της Τουρκίας να αμφισβητήσει την κυριαρχία της ΚΔ βρίσκονταν συνεχώς στο επίκεντρο των επαφών μεταξύ Δαμασκού και Λευκωσίας. Υπενθυμίζεται ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης είχε συζητήσει όλα αυτά στη συνάντηση που είχε με τον Σύρο ομόλογό του Γουαλίντ Μουαλέμ.
