Κάθε φορά που μεταφυτεύουμε τα φυτά μας σε γλάστρα ή ζαρντινιέρα, αναρωτιόμαστε τι φυτόχωμα να χρησιμοποιήσουμε για να έχουν καλύτερη ανάπτυξη, ανθοφορία και πλούσια παραγωγή καρπών. Το φυτόχωμα είναι ένα μίγμα υλικών που χρησιμοποιούμε ως υπόστρωμα για να καλλιεργήσουμε φυτά σε γλάστρες και ζαρντινιέρες, καθώς και για να βελτιώσουμε το χώμα κατά την φύτευση στο έδαφος.
Βασικά υλικά που χρησιμοποιούνται για την δημιουργία φυτοχώματος είναι η τύρφη, η κοπριά, το κομπόστ, ο περλίτης, η ελαφρόπετρα καθώς και το λίπασμα.
Στο εμπόριο, συναντάμε πολλούς τύπους φυτοχωμάτων που περιέχουν διάφορες συνθέσεις μιγμάτων, καθώς ορισμένα είδη φυτών απαιτούν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά φυτοχώματος για να έχουν καλή ανάπτυξη και ανθοφορία. Η πιο διαδεδομένη κατηγορία είναι το φυτόχωμα γενικής χρήσης, ένω ένας βασικός διαχωρισμός γίνεται σε φυτόχωμα για φυτά εξωτερικού χώρου και φυτόχωμα για φυτά εσωτερικού χώρου.
Επίσης, υπάρχουν πιο εξειδικευμένα φυτοχώματα, όπως φυτόχωμα για οξύφιλα φυτά, φυτόχωμα για κηπευτικά, φυτόχωμα για αρωματικά φυτά, φυτόχωμα για κάκτους και φυτόχωμα για δημιουργία σπορείου. Ας δούμε αναλυτικά τις προδιαγραφές των φυτοχωμάτων που επιλέγουμε σε κάθε περίπτωση για να έχουμε υγιή φυτά στις γλάστρες του μπαλκονιού και του κήπου μας.
1. Τι φυτόχωμα επιλέγουμε για τα καλλωπιστικά φυτά;
Τα καλλωπιστικά φυτά είναι μία πολύ μεγάλη κατηγορία που περιλαμβάνει πλήθος φυτών που έχουν διαφορετικές ανάγκες σε τύπο εδάφους, σε ανάγκες θρεπτικών συστατικών και σε υγρασία και επομένως σε αρκετές περιπτώσεις θα χρειαστούν διαφορετικού τύπου φυτοχώματος.
- Φυτόχωμα για οξύφιλα φυτά
Τα οξύφιλα φυτά, όπως η γαρδένια, η ορτανσία, η καμέλια, η αζαλέα και τα ροδόδεντρα ευδοκιμούν σε έδαφος με χαμηλό pH (4,5-5), γι’ αυτό είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε εξειδικεύμενο φυτόχωμα τέτοιου τύπου.
- Φυτόχωμα για ανθοφόρα φυτά
Τα ανθοφόρα φυτά χρειάζονται περισσότερα θρεπτικά συστατικά για να αναπτυχθούν και να μας δώσουν πολλά λουλούδια, γι’ αυτό προτιμάμε φυτόχωμα τους που περιέχει και λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης πλούσιο σε φώσφορο και κάλιο, το οποίο θα καλύψει τις αρχικές ανάγκες των φυτών σε θρεπτικά συστατικά.
- Φυτόχωμα για φυτά εσωτερικού χώρου
Τα φυτά εσωτερικού χώρου χρειάζονται εξειδικευμένο φυτόχωμα που να συγκρατεί περισσότερη την υγρασία λόγω των πιο ζεστών συνθηκών στις οποίες αναπτύσσονται.
- Φυτόχωμα για κάκτους και παχύφυτα
Οι κάκτοι και τα παχύφυτα χρειάζονται πολύ καλή αποστράγγιση στο χώμα για να απομακρύνεται το περιττό νερό και να μη σαπίσουν οι ρίζες τους, γι’ αυτό είναι σημαντικό να επιλέγουμε εξειδικευμένο φυτόχωμα που να περιέχει αρκετή άμμο.
- Φυτόχωμα για ορχιδέες
Η ορχιδέα ευδοκιμεί σε εδαφικό υπόστρωμα με πευκόφλουδα για να αναπτυχθεί καλύτερα το ριζικό της σύστημα, καθώς στο φυσικό περιβάλλον βρίσκεται πάνω σε κορμούς δέντρων.
2. Τι φυτόχωμα επιλέγουμε για τα λαχανικά;
Μπορούμε να φτιάξουμε ένα υπέροχο λαχανόκηπο στο μπαλκόνι του σπιτιού μας και να καλλιεργήσουμε ντομάτα σε γλάστρα, αγγουριά σε γλάστρα, πιπεριά σε γλάστρα, καθώς και πολλά άλλα λαχανικά. Το φυτόχωμα για λαχανικά, μπορούμε επίσης να το χρησιμοποιήσουμε στον κήπο, τοποθετώντας το στον λάκκο φύτευσης κατά τη φύτευση των κηπευτικών μας. Οι καλλιέργειες των κηπευτικών χρειάζονται μεγάλες ποσότητες θρεπτικών συστατικών καθώς αναπτύσσονται και δίνουν την καρποφορία τους.
Επιλέγουμε, λοιπόν, φυτόχωμα που περιέχει μεγάλο ποσοστό σε μαύρη τύρφη και να είναι ενισχυμένο με οργανική ουσία, να περιέχει δηλαδή κομπόστ και κοπριά, καθώς και βιολογικό λίπασμα. Αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε φυτόχωμα για σπορείο κηπευτικών, θα πρέπει να έχει σχετικά χαμηλό pH (5-5,5), ώστε να αποφύγουμε την ανάπτυξη ασθενειών στα σπορόφυτα.
3. Τι φυτόχωμα επιλέγουμε για αρωματικά φυτά και βότανα;
Στο μπαλκόνι του σπιτιού μας μπορούμε να φτιάξουμε και ένα υπέροχο βοτανόκηπο φυτεύοντας αρωματικά φυτά σε γλάστρες και ζαρντινιέρες.
Τα αρωματικά φυτά χρειάζονται φυτόχωμα που να διαθέτει καλή αποστράγγιση και καλό αερισμό του ριζικού συστήματος για να μην παρουσιάσουν σαπίσματα στις ρίζες. Η καλή στράγγιση του νερού και ο αερισμός, στα φυτοχώματα που προμηθευόμαστε, επιτυγχάνεται με την προσθήκη περλίτη και ελαφρόπετρας σε κατάλληλη αναλογία. Επίσης, τα αρωματικά φυτά χρειάζονται σχετικά μικρή ποσότητα θρεπτικών συστατικών, κυρίως αζώτου, που εξασφαλίζεται όταν το φυτόχωμα περιέχει κομπόστ και κοπριά.
4. Τι φυτόχωμα επιλέγουμε για καρποφόρα δέντρα σε γλάστρα;
Στο μπαλκόνι μας μπορούμε να φυτέψουμε διάφορα καρποφόρα δέντρα και να έχουμε λεμονιά σε γλάστρα, πορτοκαλιά σε γλάστρα, μανταρινιά σε γλάστρα κουμκουάτ σε γλάστρα, μπανανιά σε γλάστρα καθώς και πολλά άλλα. Για την περίπτωση των καρποφόρων δέντρων μπορούμε να προμηθευτούμε ειδικό φυτόχωμα για καρποφόρα δέντρα.
Εναλλακτικά μπορούμε να προμηθευτούμε φυτόχωμα γενικής χρήσης, αρκετά γόνιμο, με μεγάλη περιεκτικότητα σε μαύρη τύρφη, πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία που να περιέχει λίπασμα με σίδηρο. Σε κάθε περίπτωση, το φυτόχωμα για καρποφόρα δέντρα, πρέπει να περιέχει και περλίτη για να εξασφαλίζει καλό αερισμο και αποστράγγιση του νερού.
5. Πώς φτιάχνουμε το δικό μας φυτόχωμα;
Μπορούμε εύκολα και οικονομικά να φτιάξουμε το δικό μας φυτόχωμα γενικής χρήσης χρησιμοποιώντας χώμα από τον κήπο μας. Χρησιμοποιήσουμε επιφανειακό χώμα από τον κήπο μας (κηπόχωμα), που παίρνουμε από βάθος μέχρι 20 εκατοστά. Η επιφανειακή στρώση του χώματος είναι αρκετά αφράτη και γόνιμη σε σχέση με το χώμα από τα βαθύτερα στρώματα. Στη συνέχεια, μπορούμε να προσθέσουμε κομπόστ από φυτικά υλικά του κήπου και την κουζίνα μας που περιέχουν αρκετή οργανική ουσία.
Αν έχουμε και εύκολη προσβαση σε χωνεμένη κοπριά από ζώα που εκτρέφουμε, μπορούμε να τηναξιοποιήσουμε στα μίγματα φυτοχώματος που θα φτιάξουμε. Επίσης, στα μίγματα μας, απαραίτητη είναι και η ύπαρξη περλίτη για τον καλύτερο αερισμό και την αποστράγγιση του υποστρώματος των φυτών που θα φυτέψουμε.
- Σπιτικό φυτόχωμα γενικής χρήσης
Μια εύκολη και πρακτική συνταγή για να φτιάξουμε το δικό μας φυτόχωμα εξωτερικού χώρου, γενικής χρήσης, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για τις γλάστρες των λουλουδιών μας, είναι δημιουργώντας ένα μίγμα που περιέχει 70% κηπόχωμα, 15% κομπόστ και 15% περλίτη.
- Σπιτικό φυτόχωμα για κηπευτικά
Για τον λαχανόκηπο, μπορούμε να φτιάξουμε βιολογικό φυτόχωμα εμπλουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά, ιδανικό για καλλιέργεια κηπευτικών, ώστε να έχουν καλή ανάπτυξη και πλούσια παραγωγή, χρησιμοποιώντας 50% κηπόχωμα, 30% κοπριά, 10% κομπόστ και 10% περλίτη.
6. Κι ένα μυστικό για τα φυτοχώματα
Τα καλής ποιότητας φυτοχώματα είναι αποστειρωμένα και έχουν υποστεί κατάλληλη απολύμανση προκειμένου να μην έχουμε την εξάπλωση ανεπιθύμητων χόρτων (ζιζανίων) και διαφόρων ασθενειών που προσβάλλουν τα φυτά.
