Οι σόλες των παπουτσιών μας μεταφέρουν απίθανα πολλά «κακά» βακτήρια, μην πανικοβάλλεστε, όμως. Ιδιαίτερα μέτρα χρειάζεται να παίρνουν μόνο όσοι έχουν παιδιά, και όσοι κινδυνεύουν από λοιμώξεις
Μήπως είστε από εκείνους που αφήνουν τα παπούτσια τους στην είσοδο; Και τι κάνετε όταν έχετε επισκέπτες; Τους ζητάτε να βγάλουν και τα δικά τους πριν μπουν μέσα;
Η αλήθεια είναι ότι ακούγεται κάπως άκομψο, από την άλλη πλευρά, όμως, για σκεφτείτε τις λεγεώνες των βακτηρίων που θα «ξεπεζέψουν» από τις σόλες τους στο πάτωμα και στα χαλιά σας μολύνοντας αναπόφευκτα το σπίτι σας.
Το να αποφύγετε την εισβολή βακτηρίων έστω και με τον κίνδυνο να προκαλέσετε μια μικρή αμηχανία, δεν θέλει και πολλή σκέψη. Είναι όμως πράγματι τόσο ανησυχητικά τα βακτηρίδια που μεταφέρονται με τα παπούτσια μέσα στα σπίτια μας; Ας δούμε τι λέει η επιστήμη σχετικά με αυτό το αίνιγμα.
Κατ’ αρχάς, δεν υπάρχει λόγος να χρυσώσουμε το χάπι: το μέσο παπούτσι φιλοξενεί «εκατοντάδες χιλιάδες βακτηρίδια ανά τετραγωνικό εκατοστό», σύμφωνα με τον Τζόναθαν Σέξτον, περιβαλλοντικό μικροβιολόγο και ερευνητή στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Οι σόλες είναι ουσιαστικά ένα σημείο συνάντησης μικροβίων, και σε κάθε μας βήμα, αποκτάμε και νέους συνοδούς. «Οπου κι αν πάτε, θα πάρετε κι άλλα», λέει ο Σέξτον στην ιστοσελίδα Live Science.
Προσέξτε, ωστόσο: Κάποια μέρη όπως οι τουαλέτες φιλοξενούν περισσότερα βακτήρια και μεγαλύτερη ποικιλία από αλλού. Ποιοι τύποι βακτηριδιακών κοινοτήτων κρέμονται στα παπούτσια μας απειλώντας την υγεία; Προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι σχεδόν όλα τα παπούτσια που ερευνήθηκαν ήταν (προσέξτε) καλυμμένα με βακτήρια περιττωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Escherichia coli (E.coli), το οποίο υπήρχε στις σόλες των παπουτσιών σε ποσοστό 96%… Και ενώ πολλοί τύποι Ε. Coli είναι αβλαβείς για τον άνθρωπο, μερικά στελέχη μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή διάρροια, λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, ακόμη και μηνιγγίτιδα.
Αλλες μελέτες έχουν βρει στοιχεία και για βακτηρίδια όπως ο Staphylococcus aureus, που προκαλεί ένα ευρύ φάσμα δερματικών λοιμώξεων και -ακόμη χειρότερα- λοιμώξεις του αίματος και της καρδιάς. Μια σημαντική μελέτη, που δημοσιεύτηκε το 2014 στο περιοδικό Anaerobe, έλεγξε 30 νοικοκυριά στο Χιούστον του Τέξας για την παρουσία του Clostridium difficile (C. difficile), ενός βακτηρίου με μεγάλη διάρκεια ζωής, που συχνά προκαλεί γαστρεντερικά προβλήματα, όπως η διάρροια. Από όλα τα είδη οικιακής χρήσης, που έλαβαν δείγματα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παπούτσια φιλοξενούσαν περισσότερα C. difficile ακόμη και από την επιφάνεια μιας τουαλέτας, πράγμα που υπογραμμίζει τη δύναμη των παπουτσιών να μεταφέρουν μικρόβια μέσα σε ένα σπίτι.
Τρομάξατε; Ησυχάστε τώρα… Παρά την τρομακτική εικόνα των εσωτερικών χώρων που είναι μολυσμένοι από μικρόβια, η έρευνα δεν λέει τίποτα πολύ σοβαρό για το οποίο πρέπει να ανησυχούμε. Ενώ πολλοί από εμάς ίσως θέλουν τώρα να πέσουν με τα μούτρα στην καθαριότητα του σπιτιού στη σκέψη κάποιου αλλόκοτου παπουτσιού, στην πραγματικότητα το φορτίο των βακτηρίων που φέρνουν οι σόλες σε εσωτερικούς χώρους δεν είναι αρκετά υψηλό ώστε να κάνει τον μέσο υγιή άνθρωπο να αρρωστήσει βαριά.
«Για ένα υγιές άτομο, το πιθανότερο είναι ότι τα βακτηρίδια των παπουτσιών παρουσιάζουν από ελάχιστο έως κανένα κίνδυνο», δήλωσε στο Live Science ο Κέβιν Γκάρεϊ, συγγραφέας της μελέτης για το C. difficile του 2014 και καθηγητής της Φαρμακευτικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον. Συνήθως, ένας υγιής άνθρωπος χρειάζεται να έρθει σε επαφή με χιλιάδες μικρόβια από ένα επικίνδυνο βακτηριακό στέλεχος ώστε να μολυνθεί πραγματικά από κάτι, προσθέτει ο Σέξτον.
Οι περισσότεροι από εμάς, εξάλλου, δεν περνάμε πολύ χρόνο στο έδαφος, όπου κατοικούν τα βακτηρίδια παπουτσιών. «Αν δεν εκτίθεστε στα μικρόβια, δεν πρόκειται να αρρωστήσετε», τονίζει ο Σέξτον.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, τα στρώματα των βακτηρίων που καλύπτουν το δάπεδο μπορούν να γίνουν «αερολύματα» και να τα εισπνεύσουμε, για παράδειγμα, καθώς φυσάει αέρας από ένα παράθυρο, εξηγεί ο αμερικανός επιστήμονας.
Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της μόλυνσης. Παρόλα αυτά η μεγαλύτερη απειλή βρίσκεται στο έδαφος: «Για έναν υγιή ενήλικα, δεν υπάρχει θέμα. Θα ανησυχούσα περισσότερο για ένα παιδί που σέρνεται στο πάτωμα», λέει.
Η ομάδα των ανοσοκατεσταλμένων χρειάζεται επίσης να παίρνει πρόσθετες προφυλάξεις, καθώς η άμυνα του οργανισμού τους είναι χαμηλότερη από το συνηθισμένο. «Ατομα που κινδυνεύουν από λοιμώξεις -συνήθως όσοι έχουν νοσηλευτεί πρόσφατα σε νοσοκομείο- πρέπει να δίνουν μεγάλη προσοχή στον καλό καθαρισμό των σπιτιών», τονίζει ο Γκάρεϊ.
Σημειώστε ακόμη ότι το περιβάλλον των νοσοκομείων είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο αφού φιλοξενεί περισσότερα επιβλαβή μικρόβια από οπουδήποτε αλλού που μπορούν να μεταφερθούν με τα παπούτσια. Με λίγα λόγια, εάν κινδυνεύετε από μολύνσεις ή έχετε μικρό παιδί, «μπαίνοντας στο σπίτι, καλό θα ήταν να αφήνετε απέξω τα παπούτσια σας», λέει ο Γκάρεϊ. Για τους υπόλοιπους είναι θέμα τρόπου ζωής.
Οσοι έχουν ευάλωτη υγεία ή τρομάζουν στην ιδέα της μεταφοράς ανεπιθύμητων μικροοργανισμών μέσα στα σπίτια τους, μπορούν απλά να βγάζουν τα παπούτσια τους μέσα στο σπίτι και να τα καθαρίζουν κάθε τόσο, κυρίως όμως το σπίτι χρειάζεται συνεχώς καλό ξεσκόνισμα (γιατί η σκόνη είναι το αγαπημένο φαγητό των βακτηριδίων), λέει ο Σέξτον.
Τονίζει επίσης ότι «Είναι καλό να παίρνει κανείς προφυλάξεις, αλλά δεν συνιστώ στους ανθρώπους να υπερβάλλουν». Σε ένα μέσο νοικοκυριό, λοιπόν, τα βακτηρίδια που κατοικοεδρεύουν στις σόλες των παπουτσιών δεν αποτελούν άμεσο κίνδυνο.
Βακτηρίδια, εξάλλου, υπάρχουν και αλλού: στον αέρα, στο δέρμα, στα μαλλιά μας, ακόμη και στα έντερά μας. Στην πραγματικότητα, ζούμε μέσα σε μια «σούπα από βακτήρια» που και να θέλαμε θα ήταν αδύνατο να τα απολυμάνουμε εντελώς. Όμως δεν είναι όλα κακά.
«Τα καλά βακτηρίδια που υπάρχουν στο έντερο, το δέρμα και αλλού μας κρατούν υγιείς προστατεύοντάς από άλλα βακτήρια που μπορούν να μας προκαλέσουν κάποια ασθένεια», τονίζει ο Γκάρεϊ. Αφού, λοιπόν, μας προστατεύουν, αξίζει να τα τιμούμε…
