Το σέλινο είναι ένα από τα πιο δημοφιλή μυρωδικά της ελληνικής κουζίνας με χαρακτηριστικό άρωμα και μοναδική γεύση. Διαθέτει τρεις διαφορετικές ποικιλίες που μπορούμε να καλλιεργήσουμε στον κήπο μας και αποτελούν βασικό συστατικό δεκάδων παραδοσιακών συνταγών, όπως της αγαπημένης μας φασολάδας και της λαχταριστής ψαρόσουπας.
Οι αρχαίοι Έλληνες, όπως και οι Ρωμαίοι, το χρησιμοποιούσαν στη μαγειρική, ενώ συνήθιζαν να προσφέρουν κρασί από σέλινο στους νικητές των αθλητικών αγώνων, ως δείγμα τιμής και ανδρείας.
Επίσης, το θεωρούσαν πένθιμο φυτό γιατί στις νεκρικές τελετές οι πενθούντες φορούσαν στεφάνι από σέλινο.
Οι Κινέζοι το χρησιμοποιούσαν σαν φάρμακο.
Οι Ινδοί παραδοσιακοί γιατροί πρότειναν το σελινόσπορο ως διουρητικό κατά της κατακράτησης υγρών αλλά και για τη θεραπεία των κρυωμάτων, της γρίπης, της δυσπεψίας, της αρθρίτιδας και ασθενειών του ήπατος και της σπλήνας.
Αναφορές στο σέλινο έχουν γίνει από τον Πλούταρχο, τον Πίνδαρο, τον Πλίνιο και τον Θεόφραστο, καθώς και από τον Διοσκουρίδη.
Το Μεσαίωνα, συνιστούσαν το σέλινο για την αντιμετώπιση της αϋπνίας, της παχυσαρκίας, της νευρικότητας, διαφόρων μορφών καρκίνου, καθώς και των πόνων της περιόδου.
Οι ποικιλίες του σέλινου διαχωρίζονται ως εξής: η ντόπια ποικιλία σέλινου με τους λεπτούς βλαστούς και φύλλα που διαθέτουν έντονο άρωμα και γεύση, η ποικιλία σέλερι με τους παχείς τραγανούς βλαστούς και τα μεγάλα φύλλα, καθώς και η ποικιλία σελινόριζα που τρώγεται για τη μεγάλη στρογγυλή ρίζα της, νωπή ή μαγειρεμένη σε σαλάτες και σε σούπες. Εκτός από τον κήπο, μπορούμε να καλλιεργήσουμε πολύ εύκολα σέλινο σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας για να το απολαύσουμε φρέσκο στις συνταγές μαγειρικής μας.
Σε τι συνθήκες αναπτύσσεται η καλλιέργεια του σέλινου;
Το σέλινο χρειάζεται γόνιμο έδαφος, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά για να ευδοκιμήσει και να μας δώσει πλούσια παραγωγή. Είναι πολύ σημαντικό το χώμα να περιέχει αρκετή οργανική ουσία, καθώς το σέλινο αναπτύσσεται καλύτερα σε εδάφη που συγκρατούν υγρασία. Για να έχει υγιές καταπράσινο φύλλωμα, τo σέλινο θέλει δροσερό περιβάλλον και ηλιόλουστες ή ημισκιερές θέσεις με θερμοκρασίες 16-20°C. Σε υψηλές θερμοκρασίες, καθώς και σε ξηρό περιβάλλον, η καλλιέργεια του σέλινου παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα, ενώ και σε χαμηλές θερμοκρασίες προκαλείται πρόωρη έκπτυξη του ανθοφόρου στελέχους που υποβαθμίζει την παραγωγή.
Ποια εποχή φυτεύουμε το σέλινο και σε τι αποστάσεις φύτευσης;
Οι παραδοσιακοί καλλιεργητές δημιουργούν σπορεία φυτεύοντας το σπόρο του σέλινου σε βάθος περίπου 0,5 – 1 εκατοστού και μεταφυτεύουν τα φυτά 1-1,5 μήνα μετά. Οι σπόροι του σέλινου βλαστάνουν σε θερμοκρασία γύρω στους 20°C μετά από 2-3 βδομάδες. Για τους πιο ανυπόμονους της παρέας, μπορούμε να προμηθευτούμε έτοιμα φυτά σέλινου από φυτώρια και να τα μεταφυτεύσουμε σε απόστάσεις φύτευσης 20-30 εκατοστών μεταξύ των φυτών και 40-60 εκατοστών μεταξύ των γραμμών φύτευσης. Η μεταφύτευση του σέλινου γίνεται μέσα στο φθινόπωρο ή στις αρχές της άνοιξης.
Κάθε πότε χρειάζεται πότισμα και λίπασμα η καλλιέργεια του σέλινου;
Το σέλινο χρειάζεται τακτικό πότισμα για να εξασφαλίζουμε ικανοποιητική υγρασία του εδάφους. Αν το πότισμα γίνει αραιότερο και δεν έχουμε δροσερό εδαφικό περιβάλλον, το σέλινο θα αρχίζει να πικρίζει, ενώ οι βλαστοί του δεν θα είναι τόσο τραγανοί, καθώς αποκτούν ίνες στο εσωτερικό. Το σέλινο θέλει γόνιμο έδαφος πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Για τη λίπανσή του, ενσωματώνουμε κομπόστ και πλήρες βιολογικό λίπασμα κατά τη φύτευση. Στη συνέχεια, ενσωματώνουμε μια κουταλιά της σούπας βιολογικού λιπάσματος, σε κάθε φυτό, μία φορά το μήνα, για να εξασφαλίσουμε πλούσια ανάπτυξη, πράσινο φύλλωμα και δυνατούς βλαστούς.
Ποια ασθένειες και έντομα προσβάλλουν το σέλινο;
Το σέλινο προσβάλλεται από τις μυκητολογικές ασθένειες της σεπτορίωσης που προκαλεί στίγματα στο φύλλωμα του σέλινου και του ωίδιου που προκαλεί χαρακτηριστικό άσπρισμας στα φύλλα. Επίσης το σέλινο προσβάλλεται από τα έντομα της λιριόμυζας, της μελίγκρας, της μύγας του καρότου, καθώς και από διαφορες κάμπιες. Για την οικολογική προστασία των φυτών του σέλινου, ψεκάζουμε με βρέξιμο θειάφι, καθώς και με σάπωνες αλάτων καλίου για προληπτική αντιμετώπιση των προσβολών. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η έλλειψη ασβεστίου στα φυτά σέλινου, προκαλεί το πρόβλημα της «μαύρης καρδιάς» που εμφανίζεται με μαύρισμα των βλαστών και των φύλλων στο κέντρο του φυτού, ενώ η έλλειψη βορίσου συντελεί στο σκάσιμο των βλαστών του σέλινου και στη δημιουργία καφέ κηλίδων στα φύλλα.
Πότε συγκομίζουμε το σέλινο;
Το σέλινο χρειάζεται τουλάχιστον 3-4 μήνες, μετά τη μεταφύτευση, για να αποκτήσει ικανοποιητικό φύλλωμα και τραγανούς βλαστούς, ώστε να μπορέσουμε να το κόψουμε και να το αξιοποιήσουμε στην κουζίνα μας. Ειδικά για τη σελινόριζα χρειάζεται ακόμη περισότερο διάστημα τουλάχιστον 4-5 μηνών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει να διαπιστώσουμε κατά πόσον έχει αναπτυχθεί η σελινόριζα, λίγο κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, σε μέγεθος μεγαλύτερο των 10 εκατοστών σε διάμετρο για να είναι έτοιμη για συγκομιδή.
Κι ένα τελευταίο μυστικό για την καλλιέργεια του σέλινου
Το σέλινο μπορεί να καλλιεργηθεί μαζί με ντομάτα, πιπεριά, κρεμμύδι, σκόρδο, σπανάκι, μπρόκολο, κουνουπίδι και λάχανο. Στους οικιακούς λαχανόκηπους, η συγκαλλιέργεια του σέλινου με άλλα φυτά είναι επιθυμητή για να έχουμε μεγαλύτερη παραγωγή, καλύτερη αξιοποίηση του χώρου, του νερού και θρεπτικών στοιχείων.
